Te citeren als: C.J.C. Broer en M.W.J. de Bruijn, ‘Een Belgische reactie op Jan en Hubert van Eyck geboren in Bergeijk’ (www.broerendebruijn.nl/EyckDumolyn.html, versie van [datum], geraadpleegd op [datum]).

“Aflevering zoveel uit het feuilleton: waar kwamen de gebroeders Van Eyck vandaan.
De pers was mij al aan het solliciteren om hierop te reageren, een nieuwe 'theorie' over hun afkomst.
Het boekje van Lucas Van Dijck, 'Jan en Hubert van Eyck geboren in Bergeijck' is echter van geen enkele historische waarde. Het is een soort samenzweringstheorie met als doel te bewijzen wat Van Dijck vooraf al had besloten. De auteur was op zoek naar een familie in Bergeijk die dan de familie van Eyck moest zijn. Zelf is hij iets verderop geboren, in Eindhoven, dus we kunnen lokaal chauvinisme als motief voor zijn demarche vermoeden. Hij vindt dan een zekere familie Bac, waar een Jan en Hubert als broers in voorkomen. Maar ze zouden dan natuurlijk later hun naam hebben veranderd... Van hun zuster Margareta van Eyck die ook kunstenares was, gekend uit andere bronnen, is echter in die familie geen sprake, maar die wordt dan weggeredeneerd, want ze zou niet bestaan hebben. De andere door archiefbronnen gekende broer Lambert van Eyck zou dan een bastaard zijn geweest. Of Margareta zou dan misschien toch bestaan hebben en ook een buitenechtelijke dochter zijn geweest… Of men heeft zich in een bron verschreven en Van Dijck weet hoe het er eigenlijk had moeten staan. Dat soort kunstgrepen en cirkelredeneringen past de auteur voortdurend toe, en dan nog op een zeer arrogante en zelfvoldane manier. Op geen enkele manier wordt om het even wat bewezen. Het zijn allemaal vage aannames en speculatieve redeneringen, elke ernstige historicus onwaardig. Tegen alle bronnen en logica in wordt Hubert ook plots jonger dan Jan! De verregaande hypotheses die Van Dijck formuleert, compleet niet door de bronnen ondersteund, worden een paar bladzijden later al vaste waarheden, waarop dan nieuwe hypothesen worden gebouwd. Bizarre theorieën van anderen zoals van de Antwerpse pater Schiltz die een fictieve tekst op een werk van Jan van Eyck zag, en die al lang als totale onzin weerlegd zijn, worden eveneens overgenomen. Ook op het gebied van kennis van middeleeuwse talen en de interpretatie van archiefbronnen schiet de auteur een aantal keren zwaar tekort. In dit opstel wordt dus volstrekt niets ‘aangetoond’ en de piste Bergeijk als geboorteplaats voor de grote schilder blijft nog even ongefundeerd en onwaarschijnlijk als vroeger. Voor Maaseik als geboorteplaats van de gebroeders Van Eyck bestaan daarentegen verschillende zeer goede argumenten. Deze worden echter gewoon genegeerd. Conclusie: dit werkstuk zou het best naar de prullenmand worden verwezen.”

Naar boven ▲